درد و التهاب یک باند ضخیمی از بافت که فاشیای پلانتار نامیده میشود که در قسمت زیرین پا تا پاشنه قرار گرفته است و استخوان پاشنه را به انگشتان متصل میکند.
این بیماری درد و التهاب یک باند ضخیمی از بافت است که فاشیای پلانتار نامیده میشود که در قسمت زیرین پا تا پاشنه قرار گرفته است و استخوان پاشنه را به انگشتان متصل میکند. این بیماری یکی از شایعترین علل درد پاشنه است. فاشیت پلانتار باعث ایجاد درد تیز در پاشنه میشود که معمولا با اولین قدمی که فرد صبح بعد از بیدار شدن روی زمین میگذارد شروع میشود. وقتی پاشنه روی زمین نیست، درد وجود ندارد ولی وقتی بعد از یک نشستن طولانی یا بعد از بیدار شدن از خواب پا روی زمین گذاشته میشود همان درد وجود دارد. این بیماری در دوندگان شایعتر است. افراد با وزن بالا خانمهای باردار و افرادی که از کفشهای بدون ساپورت مناسب استفاده میکنند بیشتر در معرض این بیماری هستند.
علل
فاشیای پلانتار نقش یک جذب کننده شوک را در کف پا بر عهده دارد و اگر نیروی زیادی به این فاشیا وارد شود باعث پارگیهای کوچک در فاشیا میشود که به دنبال کششهای طولانی که در این فاشیای آسیب دیده ایجاد میشود التهاب و تحریک در بافت ایجاد میشود.
ریسک فاکتورها
- سن: اغلب بین سنین 40 تا 60 سالگی است.
- جنسیت: در خانمها بیشتر است.
- مدل ورزش: ورزشها و فعالیتهایی که با تماس مکرر پا روی زمین همراه هستند مانند دویدن طولانی مدت و باله.
- مکانیسمهای معیوب در پا: کف پای صاف، قوس زیاد پا و مدل غیر نرمال راه رفتن.
- چاقی: باعث ایجاد استرس بیشتر روی فاشیای کف پا میشود.
- شغل: شغلهایی که با ایستادن طولانی همراه است مانند کارگران، کارخانهها و معلمین.
- کفش نامناسب: کفشهایی که پاشنه کوتاه و غیرقابل انعطاف دارند.
عوارض
نادیده گرفتن فاشیت پلانتار میتواند باعث ایجاد یک درد مزمن در پاشنه شود که بسیاری از فعالیتهای فرد را مختل میکند. از طرفی به علت وجود درد در پاشنه فرد مدل راه رفتن خود را ممکن است تغییر بدهد که باعث ایجاد درد زانو یا کمر میشود.
تشخیص
نحوه تشخیص با گرفتن شرح حال و معاینه بالینی است و وجود نقاط دردناک در کف پا میتواند باعث تشخیص این بیماری شود. برحسب معاینه بالینی گاهی عکسبرداری مثل رادیوگرافی ساده یا MRI برای رد سایر علل درد مثل شکستگیهای پاتولوژیک انجام میشود. گاهی در عکس ساده وجود خار پاشنه ثابت میشود که وجود یا عدم وجود خار پاشنه برای تشخیص این بیماری الزامی است.
درمان
حدود 90% بیماران با درمانهای نگهدارنده در طی چند ماه بهبود میابند.
درمان دارویی
استفاده از برخی داروها هم کمک کننده است مثل ضد التهابها (NSAIDS) و کورتون که مصرف کورتون یا از طریق روش Ionotophereis است و یا به روش تزریق در محل درد. البته تزریقات مکرر اصلا توصیه نشده است، به این دلیل که میتواند فاشیای پلانتار را ضعیف کرده و یا باعث پارگی آن شود و هم چنین بالشتک چربی که در پاشنه پا قرار دارد را از بین ببرد.
درمان فیزیکی
- ورزشهای کششی برای کشش فاشیای پلانتار و تاندون آشیل، ورزشهای تقویتی عضلات خلف ساق پا.
- اسپلینت شبانه: اسپلینتهایی که باعث ایجاد کشش عضلات خلف ساق در هنگام خواب میشوند و در اینصورت فاشیای پلانتار و تاندون آشیل در طول شب در بیشترین طول خود قرار میگیرند و کشش پیدا میکنند.
- ارتوز: کفیهای پاشنه مخصوص که فشار به پاشنه کمتر وارد میشود.
سایر اقدامات
- Shockwave: این دستگاه براساس امواج صوتی کار میکند. امواج صوتی به قسمتی از پاشنه که درد دارد ساطع میشود و باعث ایجاد بهبودی در منطقه میشود. این درمان برای نوع مزمن بیماری است که با درمان دارویی ورزش و اسپلینت بهبود نیابد.
- جراحی: تعداد کمی از بیماران نیازمند جراحی خواهند بود که در روش جراحی این فاشیا را از استخوان پاشنه پا جدا میکنند.
توصیههای درمانی برای انجام در منزل
- وقتی دردتان شدید است پا را در وضعیت بالاتر قرار دهید.
- استفاده از یخ: روزانه 2 تا 3 بار، هر بار 15 تا 20 دقیقه یخ را در پوششی از پارچه در پاشنه خود قرار دهید و زیر پاشنه بغلتانید. ماساژ با یخ درد و التهاب را کم میکند.
- تا زمانیکه دردتان کاهش یابد از راه رفتن طولانی پرهیز کنید
- از کفی مناسب که مخصوص این بیماری است در کفش خود استفاده کنید.
- ورزشهای کششی مخصوص فاشیای پلانتار و آشیل و عضلات خلف ساق را انجام دهید.
- ورزشهایی را انجام دهید که فشار کمتری به پاهایتان وارد شود.